گزارش نشست

فرصت‌های توسعه صنایع تکمیلی در حوزه شهرک‌های تخصصی کودهای شیمیایی

نمایشگاه ایران پلاست فرصتی منحصر به فرد در منطقه خاورمیانه است که آخرین رویدادها و توانمندی­‌های به روز صنعت پلیمر، پلاستیک و صنایع وابسته را در معرض نمایش و رقابت می­‌گذارد. نمایشگاه بین‌المللی ایران پلاست به دنبال فراهم کردن زمینه­‌ای برای رونق بازار صنایع پلاستیک داخلی و تسهیل روند بازاریابی جهانی و حضور این بخش از صنعت کشور در بازارهای جهانی است. این نمایشگاه از جمله بزرگترین رویدادهای صنعت پلاستیک در منطقه خاورمیانه به شمار می­‌رود و در بین نمایشگاه‌­های معتبر صنعت پلاستیک جهان طبقه­‌بندی می­‌شود. این نمایشگاه 14 دوره موفق را پشت سر گذشته است و پانزدهمین دوره آن، از هجدهم تا بیست و یکم بهمن ماه سال 1400 با حضور ۴۲۰ مشارکت‌­کننده فعال داخلی و خارجی برگزار خواهد شد.

شرکت دانش بازار سام در نظر دارد با همکاری دفتر توسعه صنایع پایین‌دستی و شرکت ملی صنایع پتروشیمی، نشست فرصت‌های توسعه صنایع تکمیلی در حوزه شهرک­‌های تخصصی کودهای شیمیایی را با حضور صاحب‌نظران این حوزه، برگزار کند. هدف از این نشست، بررسی مشکلات و ارائه راهکارها به منظور توسعه صنایع تکمیلی در شهرک­‌های تخصصی کودهای شیمیایی است. بررسی موانع و راهکارها در حوزه بازار داخلی و خارجی محصولات کودهای شیمیایی، تامین تکنولوژی تولید انواع محصولات این بخش از صنعت و معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران از جمله برنامه‌های این نشست تخصصی است.

فرصت‌های توسعه صنایع تکمیلی در حوزه شهرک‌های تخصصی کودهای شیمیایی

گزارش نشست

نشست ” فرصت‌هاى توسعه صنایع تکمیلى در حوزه شهرک‌هاى تخصصى کودهاى شیمیایى” در نمایشگاه ایران‌پلاست و با حضور خانم مهندس رییسی، فرمولاتور کودهای شیمیایی و سموم، جناب آقای مهندس سیروس، نایب رییس هیئت مدیره انجمن تولید کنندگان کودهای کشاورزی و جناب آقای مهندس سلیمانی، نماینده دفتر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی برگزار شد. در ادامه خلاصه‌ای از آنچه در این نشست اتفاق افتاد، نوشته شده است.

گوگرد، اوره و آمونیاک، سه خوراک اصلی در کودهای شیمیایی که توسط پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌های گاز در ایران تولید‌ می‌شوند اما به طور خام فروخته می‌شوند و سپس کودهای شیمیایی از دیگر کشورها وارد می‌شوند. همین خام‌فروشی باعث خارج شدن ارز از کشور شده است و محصول با ارزش افزوده با قیمتی بسیار بالاتر وارد کشور می‌شود.

تولید کودهای جدید در ایران:

هم اکنون جامعه کشاورزی به سمت کودهای مایع و آلی (فسفاته یا ازته) سوق پیدا کرده است. برای تولید چنین کودهایی می‌توان از مواد اولیه‌ای که در ایران تولید می‌شوند استفاده کرد و با اضافه کردن یکسری افزودنی به آنها کودهای جدیدی را تولید کرد. بسیاری از این افزودنی‌ها نیز در ایران تولید می‌شوند.

با استفاده از مهندسی معکوس روی کودهای وارداتی و بدست آوردن فرمول‌های موجود در این کودها می‌توان کودهای مخصوص به اقلیم منطقه و ایران را تولید کرد مانند کودهای ازت بالا همراه با مواد آلی و یا کودهای فسفر بالا همراه با مواد آلی.

تهیه اسید فسفریک:

هم اکنون برای تولید اسید فسفریک در داخل کشور از طریق خاک فسفات، طی فرایندی کنترل شده تولید شده و آرسنیک درون آن کاهش می‌یابد. این روش برای تامین نیاز داخل کافی نبوده و برای افزایش تولید پیشنهاد می‌شود از فسفریک خشک استفاده شود. همچنین تولید کود با استفاده از فسفریک خشک، درصد خلوص بیشتر و بازده بالاتری نیز دارد و می‌تواند حجم تولید را افزایش دهد و حتی کودهای تولید شده صادر شوند.

برای تولید اسید فسفریک خشک، یکسری شوکر با ولتاژ بالا را وارد خاک می‌کنند و از این طریق فسفر به طور خالص از خاک خارج می‌شود. این روش علی‌رغم نیاز به جریان بالای برق، هزینه کمتر یا حداکثر هزینه یکسانی با روش قبل دارد با این تفاوت که در روش دوم، خروجی اسید فسفریک کاملا شفاف و با درصد خلوص بالا است و در صنایع زیادی می‌توان از آن استفاده کرد.

حمایت شرکت ملی صنعت نفت پتروشیمی برای تامین خوراک تولید کود:

با توجه به اینکه با تولید کود در داخل کشور، از خام‌فروشی جلوگیری می‌شود، شرکت ملی صنعت نفت حتما از تولیدکنندگان حمایت می‌کند.

اهمیت ایجاد شهرک‌های تخصصی کود:

  • ایجاد ارزش افزوده: با جلوگیری از خام‌فروشی، محصول با ارزش افزوده بیشتر و قیمت بالاتر به دیگر کشورها صادر شده و باعث ورود ارز به کشور می‌شود.
  • امنیت غذایی: بخش زیادی از کود مورد نیاز برای کشاورزی وارداتی هستند و با عواملی مانند تحریم و همکاری نکردن کشورهای صادرکننده، وارد کردن کود ممکن است برای کشور تهدید به حساب آید. از طرفی بسیاری از این کودها را می‌توان در ایران تولید کرد.
  • تامین نیاز داخل و خودکفایی: تامین نیاز داخل، باعث پیشرفت کشور به سوی خودکفایی شود.
  • دسترسی به بازار صادراتی: پس از تامین نیاز داخل، می‌توان کودهای شیمیایی را به سایر کشورها مانند، کشورهای ترکیه و عراق و حتی چین نیز صادر کرد.
  • استفاده از زیرساخت‌های مشترک: برای ایجاد شهرک‌های تولیدکننده کود شیمیایی، می‌توان از زیرساخت‌های موجود استفاده کرد و با این کار می‌توان هزینه‌ها را تا حدود 20% کاهش داد.

فرصت‌ها و چالش‌ها:

یکی از مزایای شهرک‌های کودهای شیمیایی، در دسترس بودن مواد اولیه و حذف هزینه‌های حمل و نقل و مواد اولیه است. با ساخت چنین پارک‌هایی ارتباط صنایع تولید کود کشاورزی با پتروشیمی‌ها که مواد اولیه کود را تامین می‌کنند، راحت‌تر می‌شود.

یکی از چالش‌های مهم و اساسی در تولید کودهای شیمیایی و سموم، کیفیت محصول نهایی است. برای صادرات، همه محصولات تحت کنترل کیفی قرار می‌گیرند. برای جلوگیری از برگشت خوردن محصولات، کنترل کیفی باید روی همه محصولات انجام شود. یکی از نکات مهم برای افزایش کیفیت محصولات، آموزش دادن به کشاورز است. کشاورز باید یاد بگیرد تا چگونه از کود و سموم به درستی استفاده کند. هیچ کنترلی روی صادرات و واردات کود و سموم وجود ندارد که همین باعث کاهش کیفیت محصولات می‌شود.

در ساخت این شهرک‌ها باید به همه جوانب آن نگاه شود، جوانب انسانی، فنی و … . هنگامی که محل سکونت سرمایه‌گذار و محل سرمایه‌گذاری نزدیک باشند، آن کسب و کار موفقیت بیشتری کسب می‌کند. در این شهرک نیز باید تسهیلاتی برای سرمایه‌گذاران فراهم کرد تا آنها نسبت  به شهرک تعلق خاطر داشته باشند.

هر نوع کودی برای استفاده در هر منطقه‌ای توصیه نمی‌شود. تمامی محصولات موجود در کشور باید با توجه به آزمون آب و خاک، کوددهی شوند و کودهای مورد استفاده باید تا حد امکان ناخالصی کمتری داشته باشند و عناصر سنگین در کودها به حداقل برسد.

بازارهای صادراتی مناسب:

بازارهای غرب آسیا پتانسیل خوبی برای کودهای شیمیایی دارد و با تاسیس این شهرک‌های تخصصی می‌توان اهداف بلند مدت صادراتی در نظر داشت. بازارهای منطقه، مانند عراق، پاکستان، افغانستان و … استقبال خوبی از کودهای تولید ایران دارند. این مناطق تقریبا تولید داخل دارند و صرفا واردکننده هستند.

موانع صادرات کود:

یکی از مهمترین موانع برای صادرات کودهای شیمیایی، وجود یارانه‌های پرداخت شده به کود است. این یارانه برای حمایت از کشاورز پرداخت می‌شود تا محصول کشاورز ارزان‌تر بدست مشتری برسد، اما تاثیر این یارانه بر روی قیمت نهایی تقریبا هیچ است. وجود این یارانه قاچاق کود را افزایش می‌دهد که این موضوع تهدیدی جدی برای صادرات است.

برخی مطالعات انجام شده در توسعه صنایع تکمیلی در حوزه شهرک‌های تخصصی کودهای شیمیایی توسط سام

  • امکان سنجی تولید کود سولفات آمونیوم
  • امکان سنجی تولید کود آمونیوم فسفات
  • امکان سنجی تولید کود سوپر فسفات ها
  • امکان سنجی تولید کود اوره با پوشش گوگردی
  • تحلیل زنجیره ارزش گوگرد و طراحی پارک کود
  • طراحی پارک کودهای شیمیایی مبتنی بر گوگرد و آمونیاک
  • مطالعات بازار کودهای سولفاته
این مطلب را با دیگران به اشتراک گذارید
تیم محتوای سام

تیم محتوای سام

تیم محتوای سام از فروردین 1400 و با هدف خدمت‌رسانی در انتشار موثرتر دستاوردها و رویدادهای سام شروع به فعالیت کرد. اعضای این تیم را برگزیده‌ای از همکاران دپارتمان‌های مختلف تشکیل داده است که علاقمند به تامین محتوای تخصصی در حوزه‌های نوآوری و مدیریت هستند.